Ngày 05/11/2024 Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bài viết về xây dựng hệ thống chính trị với tiêu đề "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả". Tổng Bí thư đã nhấn mạnh: Thời điểm 100 năm đất nước ta dưới sự lãnh đạo Đảng và 100 năm thành lập nước không còn xa, để đạt được các mục tiêu chiến lược, không chỉ đòi hỏi những nỗ lực phi thường, những cố gắng vượt bậc, mà còn không cho phép chúng ta chậm trễ, lơi lỏng, thiếu chính xác, thiếu đồng bộ, thiếu nhịp nhàng trên từng bước đi; muốn vậy cần khẩn trương thực hiện cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, với một số công tác trọng tâm:                                                             

Thứ nhất: xây dựng và tổ chức thực hiện trong toàn hệ thống chính trị mô hình tổng thể tổ chức bộ máy hệ thống chính trị Việt Nam đáp ứng những yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới. Tập trung tổng kết 07 năm thực hiện Nghị quyết số 18 Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, đánh giá nghiên túc, toàn diện về tình hình và kết quả đạt được, những ưu điểm, khuyết điểm, hạn chế, vướng mắc, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm trong quá trình thực hiện Nghị quyết; đề xuất, kiến nghị với Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Tổng kết phải tiến hành khách quan, dân chủ, khoa học, cụ thể, sâu sắc, cầu thị, sát đúng với tình hình thực tiễn từ đó đề xuất mô hình tổ chức mới, đánh giá ưu điểm và tác động khi thực hiện mô hình mới, phải bám sát Hiến pháp, Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, các nguyên tắc của Đảng, các Nghị quyết của Trung ương... bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, liên thông, một cơ quan thực hiện nhiều việc, một việc chỉ giao một cơ quan chủ trì và chịu trách nhiệm chính; khắc phục triệt để chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, chia cắt về địa bàn, lĩnh vực; hạn chế tổ chức trung gian; xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm cụ thể trên cơ sở tính đảng, tính hợp lý, tính hợp pháp.

Thứ hai: tập trung hoàn thiện thể chế theo tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng” để nhanh chóng đưa chủ trương của Đảng đi vào thực tiễn cuộc sống. Rà soát các quy định pháp luật có liên quan để chủ động chuẩn bị sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới theo đúng quy định, bảo đảm chủ trương của Đảng được triển khai nhanh nhất sau khi được Trung ương thống nhất thông qua. Tập trung hoàn thiện pháp luật về tổ chức, hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị, gắn với tinh thần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, Trung ương, Chính phủ, Quốc hội tăng cường hoàn thiện thể chế, giữ vai trò kiến tạo và tăng cường kiểm tra, giám sát và cải cách tối đa thủ tục hành chính, giảm chi phí, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân và doanh nghiệp. Quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong bộ máy nhà nước, bảo đảm sự phân biệt rõ cấp ban hành chủ trương, chính sách, pháp luật với cấp tổ chức thực hiện.

Thứ ba: gắn tinh gọn tổ chức bộ máy với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ, biên chế hợp lý, chuẩn hóa chức danh. Ban hành quy định về khung tiêu chuẩn, tiêu chí bố trí cán bộ ở từng cấp, từ Trung ương tới cơ sở, từng loại hình để chủ động rà soát, xác định có thể bố trí ngay. Đổi mới mạnh mẽ công tác tuyển dụng, đào tạo, đề bạt, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, đánh giá cán bộ theo hướng thực chất, vì việc tìm người, trên cơ sở sản phẩm cụ thể đo đếm được, không có vùng cấm, không có ngoại lệ trong đánh giá cán bộ. Có cơ chế hữu hiệu sàng lọc, đưa ra khỏi vị trí công tác đối với những người không đủ phẩm chất, năng lực, uy tín và sử dụng đối với người có năng lực nổi trội.

Đối với tỉnh Yên Bái sau 7 năm thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, toàn tỉnh Yên Bái đã giảm 361 cơ quan, đơn vị. Trong đó, có 115 cơ quan, tổ chức hành chính, 246 đơn vị sự nghiệp, chiếm 27% so với số đơn vị năm 2017; giảm 12 đơn vị hành chính cấp xã, 993 thôn, bản, tổ dân phố, trên 1.200 cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp; giảm 366 biên chế công chức (giảm 11,6% so với năm 2017); 2.891 biên chế viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước (giảm 13,3%).

Đến cuối năm 2021, giảm 10,2% tổng biên chế so với đầu giai đoạn 2015-2021 (vượt chỉ tiêu Trung ương giao) và đến cuối năm 2024 giảm 6,7% so với đầu giai đoạn 2022-2026. Qua đó, góp phần cơ cấu hợp lý đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, bảo đảm chất lượng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; đồng thời, tiết kiệm các khoản chi thường xuyên để dành nguồn lực thực hiện cho nhiều ưu tiên cấp bách khác, nhất là chi cho đầu tư phát triển, chi an sinh xã hội (giai đoạn 2015-2021, tỉnh đã tiết kiệm được trên 1.300 tỷ đồng).

Trong đó, nhiều mô hình mới về tổ chức bộ máy và kiêm nhiệm chức danh được Yên Bái triển khai sớm, được Trung ương đánh giá cao, như: Sắp xếp quy mô, mạng lưới trường, lớp đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông (triển khai từ năm 2016); hợp nhất Đảng bộ Khối các cơ quan và Đảng bộ Khối doanh nghiệp tỉnh; thực hiện Trưởng Ban Tuyên giáo cấp huyện đồng thời là Giám đốc Trung tâm chính trị huyện, Trưởng Ban Dân vận cấp huyện đồng thời là Chủ tịch Ủy ban MTTQ huyện; mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch Hội đồng nhân dân tại 68/173 xã, phường, thị trấn; mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã tại 15/173 xã, phường, thị trấn…

Trong quá trình thực hiện, tỉnh Yên Bái luôn xác định rõ việc triển khai thực hiện đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị là một cuộc cách mạng về tư tưởng, nhận thức và hành động. Đây là việc khó, có nhiều nội dung mới, chưa có tiền lệ, ảnh hưởng trực tiếp đến tâm tư, tình cảm, quyền lợi của cán bộ, đảng viên. Do đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đặc biệt quan tâm chỉ đạo làm tốt công tác tuyên truyền, quán triệt, định hướng tư tưởng và phương pháp triển khai thực hiện; nhất là phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị, địa phương; gắn kết quả sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế với kết quả thực hiện nhiệm vụ của cán bộ lãnh đạo.

Các cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh thường xuyên nắm bắt tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của cán bộ, công chức, viên chức và quần chúng nhân dân, kịp thời có những giải pháp phù hợp, tạo sự đồng thuận cao trong cán bộ, đảng, viên, công chức, viên chức, nhân dân, không để phát sinh phức tạp.

Đặc biệt, khi Trung ương có chủ trương mới về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, để xây dựng hệ thống chính trị "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả” đưa đất nước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Ban Tổ chức Tỉnh ủy đã tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy thành lập ngay Ban Chỉ đạo, phân công nhiệm vụ cụ thể, xây dựng kế hoạch chi tiết tập trung triển khai thực hiện và tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18 đúng chất lượng, tiến độ; đề xuất nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, liên thông, đồng bộ.

Tiếp tục thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về "Một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” và các phương án, đề án sắp xếp tổ chức, tinh gọn bộ máy, ngay từ năm 2024 tỉnh Yên Bái đã xây dựng phương án thực hiện.

Năm 2025 trong Chương trình hành động lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị Tỉnh ủy Yên Bái xác định, đây là bước đột phá quan trọng trước những yêu cầu khắt khe của giai đoạn cách mạng mới, đúng như Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định: “Kỷ nguyên phát triển mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”[1].

Theo đó, ngay sau khi có chủ trương của Trung ương, của tỉnh, đội ngũ cán bộ, lãnh đạo, công chức, viên chức tỉnh Yên Bái đã nghiêm túc nghiên cứu các văn bản, quy định, hướng dẫn; chủ động đặt bản thân mình vào công cuộc sắp xếp với tinh thần, ý thức trách nhiệm cao với một mục tiêu chung có lợi nhất cho Đảng, cho dân mà mỗi cán bộ, đảng viên của Đảng đều xác định rõ trách nhiệm với vai trò tiên phong, gương mẫu; sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân; đặt lợi ích của tập thể lên trên hết.

Điển hình như các đồng chí trong cấp ủy - những người đứng đầu các cơ quan của tỉnh như ông Lương Văn Thức, Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy; bà Hoàng Thị Vĩnh, Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy và ông Trần Nhật Tân, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Bí thư Đảng ủy Khối cơ quan và doanh nghiệp tỉnh. Các đồng chí đã tự nguyện viết đơn xin nghỉ hưu trước tuổi để tạo điều kiện cho công tác sắp xếp tổ chức bộ máy.

Kế thừa những kết quả sau 7 năm thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW cùng với sự đồng thuận, ủng hộ đoàn kết cao của toàn đảng, toàn quân và toàn thể Nhân dân tỉnh Yên Bái sẽ là những động lực để thực hiện thành công của công cuộc xây dựng hệ thống chính trị ở tỉnh Yên Bái theo hướng "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả" - như Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định  và đây sẽ là động lực mạnh mẽ để thế hệ kế cận tiếp tục cống hiến, đưa tỉnh Yên Bái phát triển ngày càng vững mạnh, tự tin tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, tăng tốc và phát triển.

Ths. Hà Thị Lan Phương

Trưởng khoa Lý luận cơ sở