Đạo đức cách mạng có vai trò to lớn trong sự phát triển toàn diện của người đảng viên. Đạo đức cách mạng giúp cho đảng viên hoàn thiện nhân cách, nêu cao ý chí chiến đấu trước kẻ thù, trước khuyết điểm của bản thân; phát triển năng lực lãnh đạo, quản lý, trí tuệ. Khi đảng viên có tấm lòng thanh sạch thì tinh thần yên ổn và quân bình; tâm không thiên vị giúp người ta sáng suốt, sớm thấy rõ ngay - gian, chính - tà, từ đó xử trí mọi việc ít phạm sai lầm, nâng cao năng lực công tác. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến việc giáo dục đạo đức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, với yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên đều phải tự rèn luyện, phải “cần, kiệm, liêm, chính”, vì vậy Người xem đức và tài, hồng và chuyên của người đảng viên là hai mặt có quan hệ mật thiết và thống nhất với nhau, trong đó đạo đức là cái gốc của người cách mạng: “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”^[1].

Giáo dục đạo đức cách mạng cho đảng viên là quá trình đưa các giá trị, chuẩn mực đạo đức cách mạng thành những đòi hỏi bên trong của người đảng viên nhằm hình thành niềm tin, nhu cầu, động cơ, tình cảm và hành vi đạo đức, để mỗi đảng viên thấm nhuần đạo đức cách mạng, tự giác phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện. Đạo đức cách mạng của đảng viên không phải tự nhiên mà có, đó là kết quả của quá trình giác ngộ, tu dưỡng, giáo dục, học tập, rèn luyện bền bỉ, kiên trì, thậm chí phải biết hy sinh những nhu cầu, lợi ích cá nhân, lợi ích cục bộ, biết khước từ và xa rời những cám dỗ vật chất tầm thường, kết hợp với sự giáo dục, bồi dưỡng, rèn giũa thường xuyên của cấp ủy, tổ chức đảng mới đạt được. 

Kết quả giáo dục đạo đức cách mạng cho đội ngũ đảng viên hiện nay

Một là, chất lượng đội ngũ đảng viên chuyển biến tích cực, trình độ học vấn, chuyên môn, lý luận chính trị được nâng cao.

“Phần lớn đội ngũ đảng viên luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, có ý thức rèn luyện bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, tự phê bình và phê bình, tiên phong, gương mẫu, xây dựng mối quan hệ mật thiết với nhân dân[2]. Sự kiên định, vững vàng về về lập trường quan điểm và ý thức chính trị cao trong thực hiện chức trách nhiệm vụ, nhất là trong công tác thực hiện chức trách, nhiệm vụ; đồng thời, làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống cho nhân dân là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên sự vững vàng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống trong những năm qua.

Hai là, đội ngũ đảng viên luôn kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đường lối đổi mới của Đảng.

 Điều này được thể hiện trong nhận thức tư tưởng, thái độ chính trị và những hành động, việc làm của mỗi đảng viên trước những tác động phức tạp của tình hình kinh tế, chính trị trong nước và quốc tế nảy sinh đang đặt ra nhiều thách thức đối với đảng viên. Trong bối cảnh đó, đại đa số đảng viên luôn trung thành với Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; không mơ hồ, dao động trước những tình huống khó khăn, phức tạp, có ý thức, trách nhiệm và thái độ kiên quyết trong đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống; luôn tích cực, tự giác trong việc học tập và nâng cao nhận thức chính trị, trình độ năng lực công tác của bản thân; phát huy tinh thần trách nhiệm, tính tiền phong, gương mẫu của đảng viên. Giữ gìn phẩm chất tiên phong, gương mẫu, tích cực thúc đẩy phong trào cách mạng của quần chúng nhân dân; gần gũi, lắng nghe, nắm bắt ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, được nhân dân tin tưởng.

Ba là, đảng viên có tinh thần yêu nước sâu sắc; luôn đặt lợi ích của Đảng, quốc gia - dân tộc, nhân dân lên trên lợi ích của địa phương, cơ quan, đơn vị và cá nhân; sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân; tuyệt đối chấp hành sự phân công của tổ chức. Đại đa số giữ được lối sống giản dị, gần gũi nhân dân, sống chân thực, liêm khiết, chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, nêu cao tinh thần thượng tôn pháp luật.

Bốn là, có trình độ hiểu biết về lý luận chính trị, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước.

Hiểu, nhận thức một cách đúng đắn, khoa học, đồng thời biết vận dụng sáng tạo trong hoạt động thực tiễn góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Đảng, bảo vệ nhân dân, bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa. Trong thời kỳ đổi mới, Đảng đã lãnh đạo đất nước vượt qua khó khăn, thách thức và đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử… Đó là kết quả sự nỗ lực phấn đấu không ngừng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, trong đó có sự hy sinh quên mình và đóng góp quan trọng của đội ngũ đảng viên của Đảng.

Năm là, đa số đảng viên đã đề cao tinh thần trách nhiệm, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống; gương mẫu đi đầu, tận tụy với công việc, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, đấu tranh với những tư tưởng sai trái, phản động chống phá Đảng, nhà nước, các biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng.

Sáu là, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách và quyết liệt trong hành động, vì lợi ích chung. Trước yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng hiện nay, đa số đảng viên có tư duy đổi mới, năng động, sáng tạo, có trình độ, thích ứng với xu thế hội nhập, có khả năng làm việc trong môi trường quốc tế, có bản lĩnh vững vàng trong mọi tình huống; không suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa khi đi vào kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế; chuẩn hoá, siết chặt kỷ luật, kỷ cương đi đôi với tạo môi trường, điều kiện để thúc đẩy đổi mới, sáng tạo phục vụ phát triển và có cơ chế bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung trong tình hình mới.

Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm và kết quả đạt được còn một số hạn chế, yếu kém: Một là, Đảng ta đã chỉ ra một bộ phận đảng viên năng lực, trình độ, trách nhiệm chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; phai nhạt lý tưởng cách mạng, thiếu bản lĩnh chính trị, đấu tranh tự phê bình và phê bình yếu; tinh thần trách nhiệm, ý chí phấn đấu giảm sút; chưa gương mẫu, sống thực dụng; suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”, vi phạm nguyên tắc, kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật[3];

Hai là, một số cán ít đảng viên, nhất là đảng viên trẻ trẻ mới ra trường nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng chưa thật sự sâu sắc, trước những biến động to lớn, mau lẹ, khó lường của tình hình thế giới, khu vực;

Ba là, một số đảng viên giác ngộ chính trị chưa cao, còn mơ hồ mất cảnh giác, chưa thấy được âm mưu, thủ đoạn chống phá tinh vi, thâm độc của kẻ thù;

Bốn là, một số đảng viên chưa ý thức đầy đủ về vị trí, trách nhiệm của mình, chưa quan tâm đến tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện nâng cao phẩm chất và năng lực công tác.

Giải pháp chủ yếu tăng cường giáo dục đạo đức cách mạng cho đội ngũ đảng viên trong tình hình mới:

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên về tầm quan trọng nâng cao phẩm chất chính trị cho đảng viên.

Cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên phải nghiên cứu, quán triệt, nhận thức đầy đủ và sâu sắc về tầm quan trọng và yêu cầu của giáo dục đạo đức cách mạng cho đảng viên, làm cho đội ngũ đảng viên thấu suốt tình hình nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị đang đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với việc giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đảng viên. Trong đó cần tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết trung ương 4 khóa XI, XII và Kết luận số 21-KL/TW về công tác xây dựng Đảng; Chỉ thị 05 -CT/TW, Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị; Quy định 08-QĐi/TW về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; Quy định số 144-QĐ/TW, ngày 9/5/2024 của Bộ Chính trị quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên giai đoạn mới.

Hai là, đổi mới nội dung, phương thức giáo dục đạo đức cách mạng cho đảng viên.

 Nội dung giáo dục phải cơ bản, hệ thống, tập trung vào trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với từng đối tượng và giai đoạn nhất định. Tập trung vào việc học tập, quán triệt và tuyên truyền sâu rộng, thường xuyên, liên tục bằng nhiều hình thức phong phú, sinh động các nội dung chủ yếu về quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; tình hình của thế giới, khu vực; an ninh, chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước, địa phương và đơn vị; giáo dục nhận thức về âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù, nhất là âm mưu, thủ đoạn của Chiến lược “Diễn biến hoà bình”, ý đồ thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” của các thế lực thù địch, từ đó luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Coi trọng việc xác định chỉ tiêu, yêu cầu và định hướng hình thức, biện pháp tự giác học tập, rèn luyện của đội ngũ đảng viên.

Thực hiện đa dạng hóa hình thức đào tạo, bồi dưỡng gắn liền với thực tiễn. Các hình thức, phương pháp đào tạo, bồi dưỡng theo lối áp đặt nhận thức một chiều, dập khuôn máy móc, cứng nhắc theo một khuôn mẫu có sẵn sẽ không còn phù hợp trong quá trình đào tạo, bồi dưỡng hiện nay. Tự học tập, tự giác tu dưỡng, rèn luyện của đảng viên là phương thức chủ yếu và trực tiếp để họ tự mình nâng cao đạo đức cách mạng, trình độ, năng lực công tác đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp đổi mới và hội nhập quốc tế hiện nay.

Ba là, phát huy tính tích cực, tự học, tự rèn nâng cao đạo đức cách mạng của đảng viên.

Tăng cường bồi dưỡng các kỹ năng tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện, qua hoạt động thực tiễn và ý chí phấn đấu để họ biết cách thức tự điều chỉnh, tự điều khiển bản thân mình, sửa mình cho phù hợp với những tiêu chí, yêu cầu đòi hỏi khách quan của tình hình, nhiệm vụ mới. Luôn bám sát thực tiễn đời sống xã hội và thông qua các hoạt động thực tiễn thực hiện nhiệm vụ, để giáo dục tinh thần tự giác học tập, tu dưỡng, rèn luyện cho đảng viên. Việc tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng phải trở thành nhu cầu trực tiếp, thói quen trong nhận thức và hành động của mỗi đảng viên.

Bốn là, tăng cường kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng kết hợp với phát huy vai trò giám sát của báo chí và nhân dân đối với việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đảng viên.

Chú trọng kiểm tra, giám sát việc thực hiện chỉ thị, nghị quyết của cấp ủy. Coi trọng công tác tư tưởng và tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức đồng thời kiên quyết đấu tranh, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí. Đảng viên cần nêu cao ý thức tổ chức kỷ luật và chấp hành nghiêm Cương lĩnh, Điều lệ, Nghị quyết, quy định của Đảng; chấp hành các nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng. Cấp ủy, tổ chức đảng cần coi trọng kiểm tra, giám sát quá trình rèn luyện, tu dưỡng phấn đấu của mỗi đảng viên; phân công, giao nhiệm vụ, giúp đỡ đảng viên hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ, chấp hành nghiêm kỷ luật đảng, pháp luật của Nhà nước. Kết hợp giữa giữ vững kỷ luật, kỷ cương của Đảng, đề cao pháp luật của Nhà nước với giáo dục, bồi dưỡng nhân cách, đạo đức cách mạng cho đảng viên./.

ThS. Hà Minh Hoàn

Trưởng khoa Xây dựng Đảng