• Loading...
Chào mừng bạn đến với trang Thông tin điện tử Trường Chính trị tỉnh Yên Bái!.
 
QUAN ĐIỂM CỦA HỒ CHÍ MINH VÀ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM VỀ GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
Ngày xuất bản: 22/02/2021 10:06:00 SA
Lượt đọc: 12945

 

Giáo dục lý luận chính trị là tuyên truyền, giáo dục những vấn đề thuộc lý luận chính trị, bằng việc đi sâu giải thích các sự vật hiện tượng diễn ra trong tự nhiên, xã hội. giáo dục Lý luận chính trị (LLCT) đem đến cho mọi người những hiểu biết về quy luật phát triển của xã hội, về thế giới quan, nhân sinh quan, đường lối chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, để từ đó vạch ra cho mình tư tưởng, lối sống, hoài bão, ý chí, nguyện vọng, những nguyên tắc chuẩn mực đạo đức để gạt bỏ cái cũ, tiếp thu có chọn lọc cái mới. Bên cạnh đó, giáo dục LLCT còn là việc nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, xây dựng thành hệ thống quan điểm lý luận chính trị và phát triển tư tưởng xã hội, phát triển những mâu thuẫn xã hội và đưa ra những dự báo phát triển cho tương lai. Công tác giáo dục LLCT là một bộ phận của công tác tư tưởng, có vai trò rất quan trọng  đối với sự nghiệp cách mạng.

           Những thành tựu to lớn mà Việt Nam đạt được sau gần 35 năm đổi mới đó là do Đảng đã vận dụng đúng đắn, sáng tạo lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Có thể khẳng định, công tác giáo dục LLCT trong thời gian qua đã góp phần không nhỏ vào kết quả đó.

          Trong Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, C.Mác-Ph.Ăngghen đã nêu lên hai đặc điểm cơ bản của người cộng sản, đó là lòng trung thành với sự nghiệp cách mạng của giai cấp công nhân và sự hiểu biết về lý luận: “Về mặt thực tiễn, những người cộng sản là bộ phận kiên quyết nhất trong các đảng công nhân ở các nước, là bộ phận luôn luôn thúc đẩy phong trào tiến lên. Về mặt lý luận họ hơn bộ phận còn lại của giai cấp vô sản ở chỗ là họ hiểu những điều kiện, tiến trình và kết quả chung của phong trào vô sản”. Bên cạnh đó, C.Mác - Ph.Ăngghen cũng nhận định giáo dục, bồi dưỡng lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của mỗi Đảng Cộng sản, đồng thời coi đây là điều kiện dẫn đến mọi thắng lợi của các phong trào cách mạng.

         Vận dụng các quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, trong quá trình làm cách mạng Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng và quan tâm đến công tác giáo dục LLCT. Theo Người, đây là hoạt động quan trọng quyết định sự thành bại của sự nghiệp cách mạng xuyên suốt mọi giai đoạn lịch sử. Với ý nghĩa đó, Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Lý luận như cái kim chỉ nam, nó chỉ phương hướng cho chúng ta trong công việc thực tế” và “Huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”.

       Nhận thức rõ tầm quan trọng của lý luận chính trị và vai trò của công tác giáo dục lý luận chính trị, ngay từ những năm 20 của thế kỷ XX Người đã đặc biệt quan tâm tới tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác-Lênin cho các chiến sĩ cách mạng và nhân dân Việt Nam.

          Năm 1925, Nguyễn Ái Quốc bắt đầu mở các lớp giáo dục lý luận cách mạng cho những người yêu nước của Việt Nam. Những bài giảng của Người được tập hợp lại và xuất bản thành tác phẩm Đường Kách mệnh do Bộ Tuyên truyền của Hội Liên hiệp các dân tộc bị áp bức ở Á Đông xuất bản năm 1927. Ngay trang bìa dưới tên Đường Kách mệnh, Nguyễn Ái Quốc đã trích câu của V.I.Lênin trong tác phẩm Làm gì như một lời tựa: “Không có lý luận cách mệnh, thì không có cách mệnh vận động... Chỉ có theo lý luận cách mệnh tiền phong, đảng cách mệnh mới làm nổi trách nhiệm cách mệnh tiên phong”. Theo Người, cách mạng muốn thành công, đảng phải vững mạnh, đảng muốn vững mạnh phải có lý luận soi đường và tất cả cán bộ, đảng viên cần phải hiểu và thực hành theo lý luận đó. Người viết: Đảng có vững, cách mệnh mới thành công, cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy. Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà không có chủ nghĩa cũng như người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam.

Nguyễn Ái Quốc đã tuyên truyền Lý luận chính trị để thành lập Đảng và Người cùng với Đảng luôn giáo dục Lý luận chính trị cho các đối tượng người Việt Nam yêu nước, dẫn đến Cách mạng Tháng Tám thành công, thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

          Hồ Chí Minh cho rằng giáo dục LLCT góp phần nâng cao đạo đức cách mạng cho cán bộ đảng viên và quần chúng nhân dân; làm cho chủ nghĩa Mác-Lênin trở thành hệ tư tưởng chi phối, thống trị trong đời sống tinh thần xã hội, giúp cho cán bộ, đảng viên và nhân dân xây dựng thế giới quan và phương pháp luận đúng đắn. Tháng 05/1966, tại lớp huấn luyện đảng viên mới do Thành uỷ Hà Nội tổ chức, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Không có lý luận về chủ nghĩa xã hội khoa học thì không thể có lập trường giai cấp vững vàng. Vì vậy, các cô, các chú phải chịu khó học tập lý luận Mác - Lênin, học tập đường lối, chính sách của Đảng; đồng thời phải học tập văn hoá, kỹ thuật và nghiệp vụ”. Người chỉ rõ: “Mỗi đảng viên phải tích cực học tập. Phải thực hiện lời dạy của Lênin là học, học nữa, học mãi. Học phải đi đôi với hành. Học để hành ngày càng tốt hơn; phải coi việc học tập lý luận chính trị là một nhiệm vụ quan trọng của mình”.  

          Trong suốt quá trình lãnh đạo, Đảng ta luôn lấy chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động của mình. Điều đó được Đảng khẳng định rõ trong Cương lĩnh đầu tiên (1930) và sau này trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội được thông qua tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII (6/1991): “Đảng lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động”. Trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và trước xu thế toàn cầu hóa, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, VIII đều khẳng định: “Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của Đảng” . Văn kiện Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa IX chỉ rõ: “Trong tình hình hiện nay, với việc thực hiện cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, Đảng ta coi trọng việc học tập và nghiên cứu lý luận: con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo định hướng xã hội chủ nghĩa; đổi mới và hoàn thiện hệ thống chính trị; xây dựng chỉnh đốn Đảng trong điều kiện mới; phát triển văn hóa, con người và nguồn nhân lực; đặc điểm của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ hiện đại và sự phát triển kinh tế tri thức; những tác động mặt trái của toàn cầu hóa; dự báo xu thế phát triển chủ yếu của thế giới và khu vực; những vấn đề lý luận phục vụ quốc phòng, an ninh, đối ngoại, đấu tranh làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch”.

 Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng tiếp tục khẳng định: “Phải nâng cao bản lĩnh chính trị và trình độ trí tuệ của Đảng, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, vận dụng và phát triển sáng tạo trong hoạt động thực tiễn của Đảng. Nâng cao chất lượng nghiên cứu lý luận và đổi mới công tác giáo dục lý luận, công tác tư tưởng trong Đảng, nhất là cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo và quản lý chủ chốt các cấp”. Tại Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X nêu rõ quan điểm chỉ đạo về công tác LLCT:

Một là, công tác tư tưởng, lý luận là một bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng trong toàn bộ hoạt động của Đảng; là lĩnh vực trọng yếu để xây dựng, bồi đắp nền tảng chính trị của chế độ, tuyên truyền, giáo dục, động viên và tổ chức nhân dân thực hiện các nhiệm vụ cách mạng, khẳng định và nâng cao vai trò tiên phong của Đảng về chính trị, lý luận, trí tuệ, văn hoá và đạo đức; thể hiện vai trò đi trước, mở đường trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Hai là, công tác tư tưởng, lý luận, báo chí phải đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, làm cho hệ tư tưởng của Đảng, của giai cấp công nhân, lý tưởng xã hội chủ nghĩa, những giá trị tốt đẹp trong truyền thống văn hoá dân tộc, những tinh hoa văn hoá thế giới chiếm vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội.

Ba là, công tác tư tưởng là nhiệm vụ của toàn Đảng, của tất cả đảng viên, trước hết là cấp ủy các cấp và đồng chí bí thư cấp ủy, của cả hệ thống chính trị với sự tham gia, đóng góp của nhân dân, trong đó lực lượng nòng cốt là đội ngũ chuyên trách làm công tác tư tưởng, lý luận, báo chí của Đảng; phải phát huy dân chủ, khai thác mọi tiềm năng sáng tạo của toàn Đảng và toàn xã hội để tạo bước phát triển mạnh mẽ trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, báo chí.

Bốn là, công tác tư tưởng của Đảng là công tác đối với con người, một nhiệm vụ khó khăn, phức tạp, đòi hỏi phải nắm vững những quy luật riêng của tư tưởng, có thái độ, phương pháp khoa học, kết hợp chặt chẽ giữa yêu cầu định hướng tư tưởng với sự tự nguyện, giữa lý trí và tình cảm, giữa lời nói và việc làm, giữa “xây” và “chống”, lấy “xây” làm chính, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực; phải gắn bó mật thiết và phục vụ có hiệu quả công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nâng cao đời sống và phát huy quyền làm chủ của nhân dân.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng khẳng định: “Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị, giáo dục công dân trong hệ thống các trường chính trị, các trường thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. Mỗi cán bộ, đảng viên đều phải học tập, nâng cao trình độ lý luận chính trị” . Tiếp đến Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII nhấn mạnh: “ Đổi mới mạnh mẽ công tác giáo dục lý luận chính trị, học tập nghị quyết của Đảng. Thực hiện nền nếp việc đồi dưỡng lý luận, cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, Đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp.

          Đảng Cộng sản Việt Nam đang lãnh đạo công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, đổi mới vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, trong điều kiện quốc tế và trong nước có những thuận lợi nhưng cũng đầy khó khăn và thách thức. Trong điều kiện đó, trình độ tự giác của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân nhiều hay ít, cao hay thấp tùy thuộc vào sự giác ngộ của họ về mục tiêu, con đường, biện pháp và phương thức thực hiện mục tiêu đó. Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu phát triển mới, đòi hỏi càng phải đẩy mạnh công tác giáo dục LLCT, tạo ra sự thống nhất cao về nhận thức để có quyết tâm đưa sự nghiệp cách mạng nước ta phát triển vững mạnh và đúng định hướng.

  Hà Minh Hoàn

Khoa Xây Dựng Đảng